همه ما با ابزار بسیار کاربردی دریل آشنایی داریم و داخل خانه یا محل کار خود به آن نیاز پیدا کرده ایم. یکی از مهمترین قسمت های تشکیل دهنده ابزار دریل برقی یا دریل الکتریکی، قطعه ای به نام سه نظام است که انتقال قدرت و نیروی محرکه از موتور به این قطعه منتقل شده و سپس به مته انتفال می‌یابد. اگر برای شما سوال است که سه نظام دقیقا چه کاری انجام می‌دهد؛ با ما همراه باشید تا در فروشگاه آنلاین ابزار آلات لیا ابزار، انواع سه نظام دستی – آچار خور را برای شما مورد بررسی قرار دهیم.
سه نظام چیست؟
سه نظام یک قطعه رابط میان مته و دریل الکتریکی است که روی انواع دریل و دستگاه فرز و … قابل نصب است. سه نظام وظیفه انتقال نیرو از موتور به مته را انجام می‌دهد و مته را نگه می‌دارد. شما با نصب سه نظام بر روی دریل این امکان را خواهید داشت تا انواع مته را روی دریل خود قرار دهید و نقاط مد نظر خود را سوراخ نمایید. به زبان ساده تر میتوان گفت که، سه نظام قطعه ای با سه فک است که بستر قرارگیری و چرخیدن مته داخل دستگاه می‌باشد. از سه نظام علاوه بر دریل داخل ابزار فرز نیز استفاده می شود.
انواع سه نظام
سه نظام ها بر اساس مدل نصب مته در دو مدل داخل بازار موجود است که یکی از آن ها مدل آچاری، و دیگری اتوماتیک می باشد. مدل اتوماتیکِ سه نظام نیز خود دارای دو نوع تمام فلزی و نیمه فلزی است. در ادامه به شرح ویژگی های هریک از این دو مدل خواهیم پرداخت:
سه نظام آچاری
یکی از ساده ترین مدل های سه نظام، سه نظام آچارخور است. سه نظام آچارخور همانطور که از نامش پیداست، برای باز و بسته شدن به آچار مخصوصی نیاز دارد. شما عزیزان هنگام کار با سه نظام آچاری و بستن به مته باید آن را سفت ببندید تا در حین کار لرزشی نداشته باشد. آچار مخصوص این سه نظام در جعبه دریلی که خریداری می‌کنید، موجود است. به طور کلی این مدل سه نظام آچاری برای کسانی که سرعت تعویض سه نظام برایشان اهمیتی ندارد، مناسب است.
سه نظام اتومات
سه نظام اتوماتیک به دلیل بی نیازی به آچار برای مواردی که سرعت عوض کردن مته برایمان اهمیت دارد، بسیار کاربردی و مفید است. این مدل سه نظام بر اساس جنس بدنه دارای دو نوع نیمه فلزی و تمام فلزی است. شما برای تعویض مته با سه نظام اتومات تنها کافی است که با دست خود، سه دور نظام را چرخانده تا فک ها باز و امکان تغییر مته فراهم شود. بستن سه نظام اتومات هم با چرخاندن برخلاف همان جهت قطعه صورت می‌پذیرد.
سایز سه نظام
سه نظام ها بر اساس سایز و اندازه مته و پیچ گوشتی تقسیم بندی می‌شوند و معمولا در سایزهایی بین 6.5 تا 19 میلی متر موجود هستند. سایز هر سه نظام به طور معمول روی بدنه آن نوشته شده است. اما به طور کلی نوع 10 و 13 میلی متری سه نظام ها، رایج ترین و پرکاربردترین سایز شناخته می شوند.
تعویض سه نظام
عوض کردن سه نظام کار نسبتا ساده ای است و شما خودتان می‌توانید این کار را انجام دهید. ما در ادامه مرحله به مرحله برای شما راهنمای تعویض سه نظام را توضیح خواهیم داد:
- ابتدا شما باید سایز سه نظام قدیمی خود را بدانید و در صورت نیاز به خرید، باید سه نظام را با اندازه مناسب خریداری نمایید.
- دریل برقی خود را خاموش کنید و از برق بکشید، یا باتری آن را خارج نمایید تا از هرگونه آسیب دیدگی جلوگیری شود. سپس اگر سه نظام دیگری روی دریل نصب است، آنها را با دقت با آچار باز کنید و از دریل جدا کنید. در قسمت انتهایی سه نظام یک پیچ وجود دارد که سه نظام را به دریل متصل می‌کند.
- سه نظام جدید را برای نصب بر روی دریل آماده کنید. اطمینان حاصل کنید که شماره نظام‌ها با دریل مطابقت دارد
- سه نظام جدید را بر روی دریل قرار دهید و با دقت قفل کنید. اطمینان حاصل کنید که همه قطعات به درستی و به طور ایمن وصل شده‌اند.
- حالا دریل الکتریکی شما با سه نظام جدید آماده به کار است. قبل از استفاده برای اطمینان از درستی نصب، دستگاه را روشن کرده و تست کنید. به این نکته توجه داشته باشید که اگر هنگام کاراحساس لرزشی در دریل کردید، پیچ سه نظام احتمالا شل است و نیاز به بررسی بیشتر دارد.
سه نظام دریل چطور کار می‌کند ؟
وجود سه فک روی همه سه نظام ها؛ ویژگی مشترک تمامی این ابزار است. این مشخصه در تمامی سه نظام های دریل ها یکسان است. این فک ها موقع چرخش وابسته به ظرفیت قطعه از یکدیگر باز شده و در مرحله بعد؛ شفت و فک داخل سه نظام قرار خواهند گرفت. به عبارتی؛ گیره ها با توجه به اندازه ظرفیت خود باز شده و مته دریل درونشان جای می‌گیرد. بعد از بسته شدن گیره ها مته برای شروع به کار آماده است. اگر دریل در خلاف جهت عقربه های ساعت بچرخد، گیره ها از یکدیگر باز شده و مته آزاد می‌شود و اگر در جهت حرکت عقربه های ساعت بچرخد فک ها به حالت موازی جمع خواهند شد.
ظرفیت و اندازه سه نظام دریل به چه معنی است؟
اگر برای شما سوال است که ظرفیت و اندازه سه نظام به چه معناست؛ باید به شما بگوییم که اندازه قطر مته ای که داخل سه نظام قرار گرفته می شود و حداکثر میزان باز شدن گیره ها را ظرفیت سه نظام می‌گوییم. اندازه مته و ظرفیت سه نظام باید متناسب یکدیگر باشند تا سه نظام بتواند مته را در جای خود به خوبی نگه دارد. به همین دلیل دانستن سایز و ظرفیت مته در زمان انتخاب بسیار حائز اهمیت است.
سه نظام دستی چست؟
سه نظام دستی، که نام دیگر آن سه نظام آچار خور است، یکی دیگر از انواع سه نظام هاست. دلیل اینکه به سه نظام دستی، سه نظام آچار خور نیز می‌گویند این است که برای باز و بسته کردن آن؛ نیاز به آچار مخصوصی به نام آچار سه نظام داریم.
چه سایزی از سه نظام دریل مناسب است؟
برای دانستن اینکه چه سایزی از سه نظام دریل مناسب است، باید به اندازه آچار سه نظام نگاهی بیندازید. همانطور که ما دو مدل پر کاربرد آچار سه نظام در سایز 10 میلی متر و 13 میلی متر داریم؛ برای ایجاد سوراخ بزرگتر و مته بزرگتر، از آچار سه نظام بزرگتر استفاده میکنیم. گاهی ممکن است که نیاز به ایجاد یک سوراخ بزرگتر داشته باشید اما در این سایز آچار سه نظام دریلی موجود نیست، در این مواقع شما می‌توانید نوع دریل را عوض کرده و از آچارهای سه نظام اتوماتیک کمک بگیرید.
آچار سه نظام چیست ؟
برای باز و بسته کردن سه نظام، از آچار سه نظام استفاده می‌شود و لازم به ذکر است که این آچار برای دستگاه هایی که سه نظام آن ها دستی است استفاده می‌گردد. هنگام چرخاندن این آچار، فک های سه نظام باز و جمع می‌شوند.
نحوه اندازه گیری انواع آچار سه نظام چگونه است ؟
اگر نیاز به اندازه گیری سه نظام و انتخاب و خرید آچار مناسب دارید باید ابتدا سایز سه نظام را مشخص نمایید. به طور معمول در دفترچه راهنمای دریل مشخصات آچار سه نظام درج شده است. ولی در صورت نبودن دفترچه راهنما، روی بدنه دریل نیز اطلاعات مورد نیازی نوشته شده است. همچنین شما می‌توانید با یادداشت کردن سایز سوراخِ سه نظام و اندازه مته، آچار مورد نظر خود را از فروشگاه های لوازم صنعتی و ابزار آلات تهیه نمایید.
نکات انتخاب آچار سه نظام
برای انتخاب آچار سه نظام، برخی نکات مهمی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود تا شما آچار مناسبی را انتخاب کنید. یکی از این نکات ریز ولی بسیار تاثیر گذار، کیفیت مواد و متریال و همچنین تعداد گیره های نگهدارنده سه نظام است. هنگام خرید حتما به جنس گیره های آچار سه نظام خوب دقت کنید. همچنین شما علاوه بر توجه به دوام و جنس آچار، می‌باست به اندازه آن نیز توجه نمایید تا ابزار شما ایمنی و عملکرد مفیدی را داشته باشد.
سه نظام اتومات چیست؟
سه نظام اتومات انتخابی حرفه ای و کاربردی است که شما می‌توانید با سرعت بیشتری مته را بدون لوازم و ابزار کمکی تعویض نمایید. کار کردن با سه نظام اتومات بسیار راحت است و شما تنها با با چرخاندن سه نظام با دست؛ گیره ها را باز کرده و مته را داخل گیره قرار می‌دهید.
تفاوت سه نظام دریل و سه نظام دستگاه برش
میان سه نظام دریل الکتریک و سه نظام دستگاه برش تفاوت هایی وجود دارد که از بین این تفاوت ها میتوان به مکانیزم متفاوت آنها اشاره کرد. داخل دستگاه دریل وظیفه سه نظام مرتبط با نگهداشتن مته و چرخاندن آن می‌باشد. اما سه نظام دستگاه برش برای نگهداشتن و چرخاندن ابزار برشی استفاده می‌گردد. از دیگر تفاوت های میان این دو نیز، انواع آن هاست. برخی دریل ها دارای سه نظام دستی هستند.
سه نظام اتوماتیک بهتر است یا آچاری ؟
برای جواب این سوال باید بگوییم که عملکرد سه نظام اتومات و آچاری کمی با هم فرق دارد و کاربرد هرکدام نیز با هم متفاوت است. مزیت هر کدام از این سه نظام ها وابسته به کاربردشان، مشخص می‌شود. اگر شما برای مصارف شخصی و خانگی از دریل استفاده می‌کنید، سه نظام آچاری گزینه مناسبی برای شماست. اما اگر در کارهای فنی و صنعتی فعالیت دارید، بهتر است که از سه نظام های اتومات استفاده نمائید. اما به طور کلی با توجه به نظرات و کارنامه سه نظام اتومات، میتوان گفت که سه نظام اتومات گزینه بهتری است.
تفاوت سه نظام و چهار نظام
اگر نام چهار نظام را شنیده اید و تفاوت آن را با سه نظام نمی‌دانید باید به شما بگوییم که مهمترین تفاوت بین این دو قطعه، مربوط به تعداد فک های آن ها است. همانطور که پر کاربرد ترین استفاده سه نظام در دستگاه دریل است، چهار نظام در دستگاه های تراش کاربرد دارد و همانطور که از نامش پیداست، این قطعه چهار فک دارد .
سه نظام دستگاه تراش
سه نظام دستگاه تراش قطعه ای است که روی دستگاه نصب می‌شود و وظیفه نگهداری و چرخیدن ابزارهای برشی را بر عهده دارد. جنس این سه نظام ها از فلز فولاد و بسیار محکم و مقاوم می‌باشد و انواع مختلفی نیز دارند. در ادامه به معرفی انواع سه نظام دستگاه تراش خواهیم پرداخت:
- سه نظام مغناطیسی: سه نظام مغناطیسی نوعی قطعه است که داخل آن از یک آهن ربا استفاده شده و براش برش های نازک استفاده می‌شود. خاصیت مغناطیسی این سه نظام موجب نگهداری قطعه شده و به وسیله نیروی الکترومغناطیس انجام می‌شود.
- سه نظام پنوماتیک: روی دستگاه برش لوله و قطعات مشابه از سه نظام پنوماتیک استفاده می‌شود و کاربردهای فراوانی در صنایع نفت و گازی دارد.
- سه نظام هیدرولیکی: این سه نظام قطعه ای است که حرکتش به وسیله نیروی هیدرولیک و به شکل شعاعی انجام می‌شود. وظیفه سه نظام هیدرولیکی نیز نگهداشتن و هدایت کردن است.
- سه نظام ترکیبی: سه نظام ترکیبی همانطور که از نامش پیداست؛ از یک حرکت ترکیبی برای نگه داشتن قطعه داخل فک استفاده می‌کند. عملکرد این سه نظام به این شکل است که وقتی یک قسمت حرکت می‌کند، حرکت قیمت دیگر آن در فک‌ها مستقل است.
اجزاء سه نظام تراش
سه نظام تراش از چند قسمت اصلی تشکیل شده است. این قسمت ها عبارتند از: پارچه، حلزونی، قرقری و پوسته. این اجزا با ترکیب با یکدیگر یک ابزار چند کاره را ساخته است.
- پارچه : به فک هایی که سه نظام را نگه می‌دارند، پارچه گفته می‌شود.
- حلزونی: به چرخ دنده های سه نظام که هنگام چرخش، باز و بسته می‌شوند را حلرونی می‌گویند.
- قرقری: این قسمت نوعی چرخ دنده مخروطی است. این قسمت با چرخ دنده حلزونی هنگام چرخیدن، درگیر می‌شود.
- پوسته: به قسمتی که اجزا را به یکدیگر متصل می‌کند، پوسته سه نظام تراشکاری می‌گویند.
سه نظام مینی فرز
سه نظام مینی فرز روی مینی فرز و دیگر فرزها نصب شده و به وسیله این قطعه، میتوانیم ابزار آلات برش را محکم در جای خود نگه داشته و باعث چرخش آن ها در جهت برش شد.
سه نظام فرز انگشتی
سه نظام فرز انگشتی به شکل آچاری است و امکان نصب مته برای سوراخکاری روی آن وجود دارد. این سه نظام برای نگه داشتن صفحه و ابزارهای مشابه روی فرز انگشتی و ساب نصب می‌شود.
سه نظام اور فرز
سه نظام در اور فرز ( یک ابزار کاربردی در زمینه کار با چوب) همان کولِت است. کولت ابزاری مهم در اور فرز است که شبیه به سه نظام است ولی با مقداری تفاوت در عملکرد و مکانیزم. وظیفه کولت نگه داشتن تیغه ها در قطرهای مختلف در درون می‌باشد و همانند سه نظام در دریل برقی و سایر ابزار آلات عمل می‌کند.
سه نظام مینیاتوری
سه نظام مینیاتوری یک سه نظام در ابعاد بسیار کوچک است که از آن در ابزار آرمیچر استفاده می‌شود. نام دیگر سه نظام مینیاتوری، سه نظام کوچک است.
سه نظام SDS
سه نظام SDS در دریل ها و چکش های تخریب مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سه نظام مته و قلم را در جای خود نگه می‌دارد تا بتوان عملیات تخریب و سوراخکاری به راحتی انجام شود. سه نظام SDS در اموری که نیاز به نیروی محرکه زیادی (مانند فلزات) داریم بسیار کاربردی است.