دریل برقی یکی از ابزارهای بسیار کاربردی و اساسی در کارهای مختلف است. این ابزارهای قدرتمند امکان انجام سوراخ کاری و پیچ گوشتی در انواع مواد را به راحتی فراهم می کنند. با این حال، همانند هر وسیله ی برقی دیگری، دریل های برقی نیز ممکن است با مشکلات و خرابی های مختلف مواجه شوند. در این مقاله نیز قصد داریم به بررسی مشکلات رایج در دریل برقی و روش های تعمیر و همچنین راهکار های تعمیر و پیشگیری از خرابی آن ها بپردازیم تا بتوانید در زمان خرید دریل برقی بهترین انتخاب را داشته باشید.
آموزش تعمیر دریل برقی
یکی از قسمت هایی که ممکن است پس از استفاده از دریل برقی دچار مشکل شود و نیاز به تعمیر داشته باشد، قسمت الکتریکی دریل می باشد. چرا که موتور این دریل برقی که از نوع موتور های یونیورسال است، از استهلاک بسیار زیادی برخوردار است. از این رو، این مشکل خود در بخش های مختلفی از دریل اتفاق می افتد که از جمله آن ها می توان به سوئیچ و دیمر یا کیت کنترل دیمر، استاتور موتور، آرمیچر، دوشاخه و کابل ورودی به دریل و… اشاره کرد.
بسیاری از مشکلات الکتریکی دریل های برقی را می توان با توجه به نمای ظاهری یا حتی بوییدن دستگاه تشخیص داد. برای شروع، پس از باز کردن قاب دستگاه، به دنبال سیم ها یا اتصالاتی باشید که احتمالاً از جا خارج شده اند یا به صورت اشتباه متصل شده اند. همچنین در صورتی که به دریل فشار زیادی وارد شود، بوی سوختگی می تواند نشان دهنده وجود مشکل جدی در دستگاه باشد.
اجزای مختلف دریل برقی
هر دریل برقی، بسته به نوع کاربری خاصی که برای آن طراحی شده است، ممکن است شامل اجزای مکانیکی و الکتریکی مختلفی باشد. اما به طور کلی، در یک دریل برقی، محور آرمیچر به صورت مستقیم به سه نظام الکتریکی متصل نمی‌شود و در بخش مکانیکی آن، حداقل یک چرخ دنده برای انتقال حرکت دورانی از محور موتور به سه نظام الکتریکی وجود دارد.
در بخش مکانیکی که سبب افزایش گشتاور و همچنین کاهش دور بالای موتور می شود، تعدادی ردیف چرخ دنده قرار دارد. همچنین در قسمت مکانیکی نیز، کلیدی قرار دارد که شما می توانید به کمک آن از حالت چرخشی دریل نیز استفاده نمائید.
موتور یونیورسال چیست؟
همانطور که می دانید موتوری که در داخل دریل برقی وجود دارد، از نوع موتور های یونیورسال می باشد که با هدف استفاده از برق متناوب ساخته شده است.
موتور یونیورسال، با ساختاری شبیه به موتور سری جریان مستقیم، به تغییرات اندکی نیاز دارد تا بتواند به خوبی با منبع تغذیه جریان متناوب کار کند. به طور کلی، این موتور قادر خواهد بود به خوبی با جریان متناوب کار کند، زیرا جهت جریان میدان و جهت جریان آرمیچر همزمان با تغییر منبع تغذیه هماهنگ می شود. به عبارت دیگر، این ویژگی باعث تولید گشتاور خالص در یک جهت مشخص می شود.
مزیت های موتور یونیورسال چیست؟
- دور بالا در موتور دریل برقی: یکی از ویژگی های حائز اهمیت موتور یونیور سال، دور بالا آن است. از این رو، باید بدانید که موتور یونیورسال قادر است به سرعت های بسیار بالا، حتی تا ۱۶۰ هزار دور در دقیقه، عمل کند. بدون آن که نیازی به وابستگی به فرکانس خاصی داشته باشد. این مقدار سرعت، بسیار بالاتر از حداکثر دور پایدار موتور های سه فاز و تک فاز است که تنها در حدود چهار هزار دور در دقیقه قادر به عملکرد می باشند.
- کنترل سرعت گسترده ساده و ارزان موتور دریل: کنترل سرعت موتور های یونیورسال معمولاً گران تر است و برخی از روش ها مانند استفاده از مبدل های فرکانس برای کنترل سرعت به هزینه بالایی نیاز دارند. از طرف دیگر، موتور های یونیورسال به صورت ساده تری قابل کنترل هستند و می توان از روش هایی مانند کنترل جریان یا ولتاژ ورودی یا استفاده از مدار های تریستوری ساده و ارزان برای کنترل سرعت آن ها استفاده کرد.
- گشتاور راه اندازی بالا موتور دریل: از دیگر مشخصه ها و مزیت های موتور یونیورسال، می توان به گشتاور راه اندازی بالا آن اشاره کرد. این به این صورت است که موتور پس از روشن شدن، نیروی زیادی را به سطح مورد نظر وارد کند. این نکته را مدنظر خود قرار دهید که گشتاور با دور موتور بسیار متفاوت است و تنها به قدرت چرخاندن محور موتور نیز اشاره دارد که با واحد نیوتون متر نیز محاسبه می شود. به طور کلی، کاربرد این گشتاور بر روی محور آرمیچر گیربکس می باشد.
- تغییر جهت گردش ساده و ارزان در موتور دریل برقی: یکی از قابلیت ها و ویژگی های موتور یونیورسال، تنظیم جهت چرخش موتور می باشد که تنها با یک سوئیچ بسیار ساده و همچنین ارزان قیمت نیز انجام می شود. از این رو می توان با عوض کردن جهت جریان در استاتور یا روتور جهت چرخش موتور را به صورت چپ گرد و یا راست گرد نیز تنظیم نمود. لازم به ذکر است که این کار در موتور های القایی تک فاز و یا سه فاز، هزینه های سنگینی را در پی خواهد داشت.
- حجم کم و جمع و جور موتور یونیورسال: اندازه موتور های یونیورسال، بسیار کوچک است. همین امر سبب شده است تا از آن در انواع ابزار ها و اسباب بازی های کوچک استفاده شود.
معایب موتور یونیورسال
علاوه بر مزیت هایی که موتور یونیور سال دارا است، معایبی هم دارد که بایستی در زمان خرید دریل برقی مورد توجه خود قرار دهید. از مهم ترین این معایب می توان به موارد زیر نیز اشاره نمود:
- یکی از مشکلات رایج موتور های یونیورسال این است که از دوره مراقبت و تعمیر و نگهداری کوتاه مدتی برخوردار است. از این رو، ممکن است پس از مدت کوتاهی استفاده دچار مشکل شده و نیاز به تعمیر داشته باشد.
- با توجه به زمان استفاده، برخی از قطعات مانند زغال در موتورها نیاز به تعویض دارند.
- با گذشت زمان و استفاده مداوم، سیم پیچ ها در روتور و استاتور به تدریج استهلاک می شوند. این استهلاک ممکن است به دلیل عواملی مانند اصطکاک، سایش، گرما و اثرات الکتریکی رخ دهد. هنگام استهلاک، کارایی سیم پیچ ها کاهش می یابد و ممکن است عملکرد موتور تحت تأثیر قرار بگیرد.
مشکلات مکانیکی دریل های برقی
اگر تاکنون با دریل های برقی کار کرده باشید، می دانید که در این دریل ها، مشکلات اصلی در گیربکس اتفاق می افتد و صدا های غیر طبیعی از خود نشان می دهد. از این رو باید پس از هر دوره ای، دریل را باز کرده و قطعات آن همچون گیربکس را تمیز کنید. سپس با استفاده از گریس نسوز، آن را به طور کامل گریس کاری نمائید.
همچنین باید بدانید که دریل هایی که از قیمت ارزانی برخوردار هستند، برخلاف دیگر دریل ها قسمتی که سبب خرابی می شود، چرخ دنده متصل به محور موتور و یا دنده مقابل است. چرا که پس از مدتی استفاده، هرز شده و عاج آن نیز از بین می رود.
مشکل در دوشاخه و کابل رابط دریل برقی
اگر تجربه کار با دریل را برای یه مدت زمان طولانی داشته باشید، ممکن است که با مشکل در دو شاخه و کابل رابط دریل نیز مواجه شده باشید. از این مشکل می توانید در زمانی که دریل برقی روشن نمی شود، اطلاع پیدا کنید.
دریل ها و ابزارهای پرتابل سیم دار برقی ممکن است به مرور زمان در نتیجه استفاده و تنش های مکانیکی که در قسمت کابل پاور آن ها ایجاد می شود، دچار آسیب شوند. این آسیب ها معمولاً شامل کشیدگی یا سستی سیم های داخلی کابل می شود و در برخی مدل های ارزان قیمت، جنس کابل ممکن است کیفیت پایینی داشته باشد که این مشکل را تشدید می کند. بیشترین آسیب ها در نقطه ورودی کابل به بدنه دریل مشاهده می شوند که با تعمیر یا تعویض کابل، به راحتی قابل رفع هستند.
در برخی مدل‌های دریل، به ویژه وارداتی‌ها یا مدل‌هایی که استاندارد‌های متداول در ایران را رعایت نمی‌کنند، ممکن است در داخل شاخه برق کابل یک فیوز سرامیکی وجود داشته باشد. این فیوز به منظور محافظت از دستگاه در برابر اضافه جریان و جلوگیری از سوختن سیم پیچ تعبیه شده است.
عیب یابی و تعمیر کابل برق دریل برقی
در دریل هایی که دارای قابلیت کنترل همزمان تعداد دور (دیمر) و جهت چرخش (چپ‌گرد و راست‌گرد) هستند، دو سیم به دیمر وارد می شود که این باعث می شود خروجی‌هایی بیشتر از آن تولید شود. در این صورت، حداقل چهار خروجی در این نوع کیت وجود خواهد داشت که بر اساس طراحی که دارند، شماره گذاری خواهند شد. به صورتی که دو خروجی آن ها به عنوان خروجی های برقی برای تغذیه موتور دریل به دو زغال متصل می شوند و دو خروجی دیگر نیز به دو طرف سیم پیچ استاتور اتصال داده می شوند تا جریان برق به موتور منتقل شود.
به این ترتیب، با تنظیم دیمر می توان تعداد دور موتور دریل را کنترل کرده و با استفاده از جهت دهی راست‌گرد یا چپ‌گرد، جهت چرخش موتور را تعیین کرد.
دیمر دریل برقی چیست؟
دیمر دریل برقی یک وسیله کنترلی است که برای خاموش و روشن کردن دریل، کنترل سرعت و تغییر جهت چرخش دریل استفاده می‌شود.
این وسیله کنترلی که به عنوان دیمر یا سوئیچ نیز شناخته می‌شود، در مسیر بین منبع برق و قسمت موتور دریل قرار می‌گیرد. وظیفه آن این است که جریان برق را کنترل کند و به دریل اجازه دهد به درستی کار کند.
عیب یابی کیت کنترل یا سوئیچ دیمر دریل برقی
در اکثر موارد، کیت‌های موتور یونیورسال قابل تعمیر نیستند و در صورت خرابی، تعویض آنها بهترین راه حل است. به دلیل هزینه نسبتاً پایین و ارزانی این کیت‌ها، تعمیر آنها اغلب مقرون به صرفه نیست. در نتیجه، بهتر است که در صورت خرابی، کیت موتور را تعویض کنید تا از بهترین عملکرد و عمر مفید موتور برخوردار شوید.
چگونه روتور (آرمیچر) موتور یونیورسال را عیب یابی کنیم؟
روتور و آرمیچر دو قسمت اصلی موتور یونیورسال هستند و ممکن است با خرابی‌های مختلف مواجه شوند. اما به طور کلی، روتور از پیچیدگی بیشتری نسبت به آرمیچر برخوردار است. همچنین، بسیاری از خرابی‌های موتور یونیورسال مرتبط با قسمت روتور آن است.
برای بررسی روتور، می‌توانید ابتدا آن را باز کرده و تست چشمی بر روی آن انجام دهید. باید مطمئن شوید که در قسمت کلکتورها (تیغه‌های مسی زیر زغال‌ها) هیچ علامت ذوب‌شدگی وجود ندارد. همچنین، شکستگی تیغه‌ها را در این قسمت بررسی کنید.
در مورد آرمیچر، تغییر رنگ سیم از قرمز به سیاه و ذوب شدن لاک و وارنیش روی آن ممکن است نشانه‌هایی از سوختن سیم‌پیچ‌ها باشند. بنابراین، اگر تغییر رنگ سیم و ذوب شدن لاک و وارنیش روی آرمیچر را مشاهده می‌کنید، ممکن است سیم‌پیچ‌های آن سوخته باشند.
در هر صورت، برای تعمیر و جایگزینی این قطعات، بهتر است به یک تکنسین متخصص مراجعه کنید تا خرابی را به درستی تشخیص دهد و به شما راهنمایی کند.
علت جرقه زدن دریل چیست؟
اگر تا کنون با یک دریل کار کرده اید، حتماً توجه کرده اید که گاهی اوقات دریل جرقه می زند. این جرقه ها ناشی از اتصال نادرست در برخی از قسمت هایی هستند که دارای ولتاژ هستند. به عنوان مثال، ممکن است اتصالی بین فاز و نول در سیم های بوبین با بدنه دریل وجود داشته باشد.
دلیل اصلی بروز جرقه در دریل های برقی اغلب به نواحی مرتبط با کموتاتور مربوط می شود. در بسیاری از مواقع، ذغال های موجود در کموتاتور ممکن است به خرابی بیفتند یا نگه دارنده آن ها آسیب ببیند و یا از موقعیت صحیح خود خارج شوند که موجب تولید جرقه و اتصال نادرست می شود.
بطور کلی، در صورتی که جرقه هایی در دریل به وجود آید، ابتدا باید مکانیزم مکانیکی و سپس مجموعه الکتریکی شامل ذغال ها، نگهدارنده ذغال و کلکتور را بررسی نمایید.
بیشتر اوقات، جرقه‌ها ناشی از کج شدن ذغال یا خراب شدن نگهدارنده ذغال هستند، و در مواردی نیز یک یا چند تیغه ممکن است شکسته باشند که معمولاً قابل تعمیر نیستند.
چگونه از دریل و ابزار برقی مراقبت کنیم؟
- قبل از خرید دریل برقی یا سایر ابزار ها، بهتر است که با دقت نیاز های خود را تعیین کرده و پس از انجام جستجوی کافی، ابزار با کیفیت مناسب را انتخاب کنید.
- همیشه با ابزار به مدارا و دقت برخورد کنید. استفاده دقیق و با وسواس از ابزار، عمر مفید آن را افزایش می‌دهد.
- هیچ‌وقت دریل یا ابزارهای خود را به دیگران قرض ندهید. هیچ‌کس مثل شما به ابزارهای خود علاقه‌مند نخواهد بود.
- سرویس دوره‌ای را در نظر بگیرید. این خدمات می‌توانند عمر ابزارهای شما را چندین برابر افزایش دهند.
- بعد از استفاده از دریل یا ابزار برقی که با گرد و غبار سروکار داشته‌اند، حتماً آنها را با هوا تمیز کرده و تمیز نمایید.
- اگر مهارت کافی در تعمیر یا تعویض قطعات ندارید، به هیچ عنوان دست به هیچ‌گونه تعمیر یا تعویض قطعه نزنید.
در این مطلب به طور کامل با مشکلات رایج و تعمیر دریل برقی آشنا شدیم. با استفاده از نکات آموزشی ارائه شده در این مطلب، امیدواریم که به شما کمک کرده باشیم تا مشکلات رایج در دریل برقی را شناسایی و به راحتی رفع کنید. همچنین، توصیه می‌کنیم که همیشه ایمنی خود را در هنگام کار با این ابزار های قدرتمند در نظر بگیرید و از تجهیزات حفاظتی مناسب استفاده کنید.
در نهایت اگر قصد دارید دریل بخرید علاوه بر برقی دریل های شارژی هم در سایت لیا ابزار موجود هستند که مزایای بیشتری دارند.